Pumptrack, wat is dat nu weer voor iets?

Een pumptrack is de ideale locatie voor het aanleren van een aantal mountainbikevaardigheden. Een pumptrack is meestal een kleine baan met heuvels en kuipbochten waarop je rond kunt rijden zonder ook maar één pedaalslag te maken. Dit doe je door alleen maar gebruik te maken van gewichtsverplaatsing van je lichaam op de fiets. Zoals het woord al zegt, pompen en trekken.

Maar wat is nu die juiste techniek op een pumptrack?

   Normale pumptrack

Zou je op een pumptrack op de fiets blijven zitten dan zal deze gaan versnellen bij een afdaling en vertragen bij een stijging. Hierdoor creëer je een onstabiele, dus onveilige situatie. Je kunt dan moeilijker reageren op onverwachte situaties. Ook zul je dan bij moeten gaan trappen anders zul je snel snelheid gaan verliezen. 

Door je lichaam te gaan gebruiken, kun je deze nadelige situatie elimineren. Hoe pakken we dit aan?

Allereerst ga je staan op de pedalen, neem hiervoor de aanvalshouding aan. Beweeg aan de voorkant van de bult het stuur en de pedalen naar je toe. Hierdoor beweegt je boven lichaam richting de bult (trekken). De pedalen blijven in horizontale positie staan. Duw vervolgens aan de achterzijde van de bult het stuur van je af en geef door middel van het verplaatsen van je lichaam naar achteren extra druk aan de bedalen (pompen). Hierdoor zal je boven lichaam verder van de bodem komen te liggen. Over de hele bult gezien, zal je boven lichaam dan ook op gelijke hoogte blijven. Uiteraard is dit wel afhankelijk van de hoogte van de bult. Door met de bult mee te bewegen en extra druk te zetten op de pedalen zal er, zonder ook maar één pedaalslag te maken, geen vertraging en/of versnelling plaatsvinden.

De aanvalshouding ziet er als volgt uit: ga staan op je pedalen, zorg ervoor dat je armen en benen licht gebogen zijn, plaats je voeten op gelijke hoogte. De crank staat dus horizontaal. Plaats vervolgens het lichaamszwaartepunt ongeveer boven de trapas. In deze houding heb je de meest optimale wendbaarheid en is de veerkracht in je lichaam het grootst waardoor je snel kunt reageren op veranderende omstandigheden.

Samengevat : 

• Neem vóór de bult de aanvalshouding aan.
• Beweeg aan de vóórzijde van de bult stuur en pedalen naar je toe.
• Duw aan de achterzijde van de bult het stuur van je af.
• Zet aan achterzijde van de bult extra druk op je bedalen door lichaam naar achter te bewegen.
• Hierdoor zal afhankelijk van de hoogte van de bult het boven lichaam op gelijke hoogte blijven.

Op deze wijze kun je dus snelheid houden zonder je trappers te gebruiken. Door nog meer gebruik te maken van een pompende en trekkende beweging kun je deze techniek verder verbeteren. Aangezien we niet voor niets MTBCollege heten: hier eerst de theoretische onderbouwing. 

   De theorie

Door met je lichaam te bewegen, kun je verschillende soorten grondbelasting creëren. Hiermee kun je er voor zorgen dat je 'lichter' of dat je juist 'zwaarder' wordt. In principe kennen we een vijftal situaties.

1. Je staat stil. Hierdoor zal de grondbelasting gelijk zijn aan de soortelijke massa van je gewicht.
2. Je lichaam beweegt omlaag. Ik kan hier een mooie natuurkundige formule op los laten maar waar het op neerkomt, is dat tijdens het naar beneden bewegen de grondbelasting tijdelijk afneemt. Door het dalen ben je even iets lichter. Dit wordt ook wel eens het ontlasten genoemd.
3. Je lichaam heeft tijdens de daling de laagste stand bereikt. Dit is de situatie waarin de grondbelasting juist iets zwaarder wordt. Als je onderaan bent aangekomen, zorgt je soortelijke massa ervoor dat je lichaam juist verder wil gaan bewegen. Denk hierbij aan afremmen op de fiets. Ook hierbij zal je lichaam juist naar voren willen gaan bewegen. Door deze situatie ontstaat er dan ook juist een extra belasting. Deze is echter van korte duur.
4. Je lichaam beweegt omhoog. Om je lichaam omhoog te verplaatsen is een extra kracht nodig. Je moet namelijk de massa van je gewicht naar boven brengen. Deze extra kracht komt dus boven op de kracht die veroorzaakt wordt door je soortelijke massa. Je wordt dus zwaarder tijdens het naar boven bewegen. De grondbelasting wordt hierdoor dus extra hoger.
5. Je lichaam heeft tijdens het omhoog bewegen de hoogste stand bereikt. Ook hier geldt dat je soortelijke massa er voor zorgt dat je niet direct stil staat. Dit zorgt er voor dat op dat moment de grondbelasting nul is. Door juist nóg sneller naar boven te bewegen zal de grondbelasting op het hoogste punt zelfs negatief worden. Dit is dezelfde kracht die er voor zorgt dat je in de lucht springt. 

Zover de theorie. Hoe kunnen we dit toepassen in een pumptrack zodat we juist kunnen gaan versnellen zonder ook maar één pedaalslag te maken?

   De praktijk

Vertaalt naar de praktijk ziet het er dan als volgt uit: breng vóór de bult het lichaam naar beneden door je armen en benen in te veren (1). Dit is eigenlijk gelijk aan situatie 2 uit de theorie. Dit heeft echter geen verdere functie behalve dat het lichaam laag komt te zitten. Breng vervolgens vlak vóór de bult je bovenlichaam explosief naar boven door af te zetten aan stuur en pedalen (2). Hierdoor ontstaat op het einde van deze beweging situatie 5 uit de theorie. Hierdoor zal door de volledige ontlasting de fiets vanzelf omhoog gaan rollen. Breng daarna direct je bovenlichaam weer omlaag door armen en benen in te veren (3). Het gevolg hiervan is dat situatie 2 uit de theorie ontstaat. Je maakt jezelf dus lichter waardoor je makkelijker verder omhoog rolt. Strek vervolgens direct na het hoogste punt explosief je armen (4). Hierdoor ontstaat situatie 4 uit de theorie en druk je dus de fiets over de bult heen. Door in de afdaling extra druk op de pedalen te zetten door je benen te strekken (5), ontstaat wederom situatie 4 uit de theorie waardoor er extra versnelling ontstaat.

Op deze wijze belast (pompen) en ontlast (trekken) je de fiets extra waardoor je vervolgens gaat versnellen.

Samengevat: 

• Breng vóór de bult je lichaam naar beneden.
• Breng vlak vóór de bult je boven lichaam explosief naar boven.
• Breng hierna je lichaam weer omlaag.
• Sterk direct na het hoogste punt explosief je arm.
• Strek in de afdaling explosief je benen.

Door deze techniek te gaan gebruiken zul je merken dat je nu extra gaat versnellen. Timing is hierbij van grootste belang. Een verkeerde timing kan ervoor zorgen dat je juist gaat vertragen in plaats van versnellen.  De techniek van versnellen door lichaamsverplaatsing kun je ook toe laten passen in de kuipbochten. Dit doe je door je lichaam in de bocht omlaag te brengen. Ook hierbij geldt: oefenen, oefenen en vooral blijven oefenen.

Als je het eenmaal onder de knie hebt, kan het zelfs voorkomen dat je zó snel gaat dat je niet meer deze volledige handeling op een veilige wijze kunt gaan uitvoeren. Hierbij komt dan ook de volgende techniek kijken, de Manual.

   De Manual

Bij een manual ga je op je achterwiel door de kuil heen. In plaats van je voorwiel na de bult omlaag te duwen, trek je nu juist het voorwiel omhoog. Dit doe je door je bovenlichaam na boven te brengen (1). Indien nodig gebruik je de achterrem om er voor te zorgen dat je niet achterover valt. Breng vervolgens in de afdaling je bovenlichaam verder naar achter en strek je benen waardoor extra druk op je achterwiel ontstaat (2). Zorg dat je de juiste 'sweet spot' vindt. De 'sweet spot' is het punt waarop het lichaam die positie heeft waarop de fiets en berijder op het achterwiel volledig in balans is. Zorg ervoor dat het voorwiel over de bult op de grond landt (3). Houd de pedalen in horizontale toestand. Door een manual te gebruiken, kun je de snelheid nog verder opbouwen. Het grote verschil tussen een manual en een wheelie is, dat je bij de manual de pedalen stil houdt terwijl je bij een wheelie wel blijft rond pedaleren.

Zoals je ziet, is een pumptrack een ideale plaats om te werken aan je skills. Alles wat je hier tegenkomt, kun je vervolgens ook toepassen in het bos. Versnellen door gebruik te maken van de elementen van de natuur. 

Het moet nu wel duidelijk zijn dat er bij het mountainbiken meer komt kijken dan het bewegen van je pedalen. Mountainbiken doe je met je héle lichaam.

© 2019 MTB Club Licht Verzet